Pooh's Magazine editie 4/96 1 mei 1996

TWELVE MONKEYS

Waardering: 10.0 (max. 10.0)

Jaar : 1995
Speelduur : 129 min.
Regie : Terry Gilliam
Produktie : Charles Roven
Script : David Webb Peoples, Janet Peoples, gebaseerd op LA JETEE (1962) van Chris Marker
Muziek : Paul Buckmaster
Beelden : Roger Pratt
Cast : Bruce Willis, Madeleine Stowe, Brad Pitt, Christopher Plummer, Joseph Melito, Jon Seda, Michael Chance, Vernon Campbell, Bob Adrian, H. Michael Walls, Simon Jones, Carol Florence, Bill Raymond, Ernest Abuba, Irma St. Paule, Joey Perillo.

Aan alle mensen die op dit moment deze recensie niet lezen én aan alle personen die wél lezen maar niet bestaan: sluit de ogen niet of houdt ze niet open (beslis zelf wat makkelijker leest). Leef eens voor een paar seconden in een wereld die je totaal zelf creëert. Keer daarna terug naar dat al dan niet verwarrende dat men 'realiteit' noemt. Bedenk vervolgens of het niet heerlijk kan zijn tegelijkertijd blind, doof en dement te zijn. En of dat niet misschien al het geval is.

Eind 1996 wordt een ongekend dodelijk virus op de wereld losgelaten, waardoor vijf miljard mensen aan hun einde komen. Slechts enkele overlevenden zoeken hun toevlucht ondergronds; de aarde wordt vanaf dan door de dieren geregeerd.

TWELVE MONKEYS is de ultieme waarheid. De mensheid verneukt alles, maar dat is niet de essentie. Wat is beter: een intrigerend leven leiden in fantasie, waarbij hoogst waarschijnlijk niet ontkomen wordt aan dood en verderf, of een clichématig
geboren-opgegroeid-verliefd-verloofd-getrouwd-kinderen-dood zonder ook maar enig vermoeden van waar het brein toe in staat is? Daarnaast valt nog af te vragen of het woord 'beter' niet beter omschreven kan worden als dat waar elk individu afzonderlijk toe besluit.

Gevangene James Cole (Bruce Willis) reist vanuit de diepe diepte onder Philadelphia terug in de tijd om zijn missie - het verkrijgen van een monster van het virus - te volbrengen. Hij komt echter in 1990 terecht, waar hij per direct wordt doorgestuurd naar een instituut voor geestelijk gestoorden. Cole ontmoet Jeffrey Goines (Brad Pitt), die vertelt hoe alle mensen buiten compleet gek zijn en hem vervolgens de weg naar vrijheid wijst.

Brad Pitt snapt zijn rol niet. Dat is precies wat hem tot een grandioos acteur maakt. Pitt is namelijk volgens het karakter dat hij speelt zélf de mafkees. Hoe kan hij, zeker gelet op de definities van debiliteit e.d., dan ooit weten hoe Jeffrey in elkaar zit? Loverboy Brad van de Hitkrant-posters gaat verder dan middelvingers en neurotische knikjes en lijkt godzijdank niet te beweren de zin van het leven te weten.

Vervolgens kidnapt Cole Kathryn Railly (Madeleine Stowe), die hij nog uit de toekomst kent, op zoek naar helder- en zonder twijfel ook tederheid. De media staan uiteraard te trappelen voor een nieuwe Mickey en Mallory.

Bruce Willis kan op z'n minst boeiende gesprekken voeren met Woody Harrelson (NATURAL BORN KILLERS), ook al omdat beide godzijdank ondergeschikt zijn aan het verhaal. In PULP FICTION vond ik Willis, net als overigens de film zelf, niet bijster imponerend. Des te mooier is de finesse van zijn rol hier, waarbij moet worden opgemerkt dat soms de kracht lichtelijk afneemt, met name als onze biljartbal (met streepjescode) aan conversaties deelneemt.

SEVEN, ook al met Brad Pitt, gaf al een hele sterke indruk van wat er zich in het hoofd van een moordenaar afspeelt en hoe deze 'tot deze gruwelijke daad is gekomen' (citaat vrijwel alle media). Ondanks enkele schijnbaar eenvoudig verrichte daden, staat het moorden op zich bij Cole niet op de hoogste trede, het wordt nooit een obsessie. Toch geeft TWELVE MONKEYS een bijzonder krachtig beeld van de verstoting en verwarring in het brein van iemand die tot moord in staat is.

En als het allemaal gelul is, is het verrekte heerlijk gelul. Gelukkig zal ik nooit achter de waarheid komen, als die al bestaat. Iets met enen en nulletjes (zie boven) is (te?) voor de hand liggend. Aan allen die van deze recensie geen ene moer begrepen hebben een hartelijk dank; mijn missie is geslaagd. Zie TWELVE MONKEYS niet als een avondje-uit-met-een-thriller en voor meer verwarrende verheldering. De perfecte film valt niet in woorden te vatten. Ergo: recenseren is zinloos.

© Copyright Menno Peeters (mpeeters@pvda.nl), 09-04-96